Jargon militaire
Posté par:
Christian Orpel (IP Loggée)
Date: 18 septembre, 2017 13:01
Trouvé sur le net en cherchant une info .
Le lien ne fonctionnant pas, je fais un copier-coller.
A
adidas – starszy kapral
AMBA = Agencja Młodych Bandytów Amatorów – kradzież w wojsku ("amba wcięła")
ancel – areszt wojskowy
arab – żołnierz służby zasadniczej z wykształceniem podstawowym
arbuz – za czasów PRL określenie żołnierza zawodowego (szczególnie oficera politycznego) – z wierzchu zielony, a w środku czerwony, patrz trep
atramenty – patrz: BGS-y
AZA = Agencja Złodziei Amatorów – kradzież w wojsku
azbest – mundur polowy wz. 93
ABWERA = Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
B
bambuła – działonowy operator BWP
baniak – kapral
baranek – żołnierz w hełmie uderzający głową w metalową szafkę
bażant – podchorąży SOR, SPR lub kierunku WOP w WSOWZmech
bechatka, bechatex – kurtka na zimę, kurtka polowa (panterka)
bee gees, bidżis – bigos
belasty – kapral
BGS-y = Bojowe Gacie Szeregowca lub Bojowe Gacie Sportowe – niebieskie bokserki (bielizna)
białe szaleństwo – 1) ryż; 2) zupa mleczna, twaróg; 3) zimowe kalesony w kolorze białym
bibole – żołnierze batalionów inżynieryjno-budowlanych, od skrótu BIB
bieda – wojsko
biedak – żołnierz zawodowy
bi pi, BP – biuro przepustek
blacha – 1) prostytutka; 2) metalowy znaczek SPR przypinany do pagonów przez podchorążych 3) końcówka centymetra mierzącego liczbę dni do cywila (zob. DDC)
blady – kucharz na okręcie wojennym lub kucharz ogólnie w MON
blaszany beret – hełm
blondynki – 1) wszy; 2) świnie w przykoszarowym gospodarstwie rolnym
bociany – poborowi, którzy zostali przyjęci do wojska w okresie wiosny
bojówka – 1) jednostka wojskowa wojsk operacyjnych; 2) część pasa (szlufka zakończona metalowym kółkiem)
bosmat – skrótowo: bosmanmat
budyń – podchorąży zawodowy
buldogi – maski przeciwgazowe z pochłaniaczami po bokach (MP-4)
bunkier – schron
być na gazie – znajdować się pod wpływem alkoholu
Białe Niedźwiedzie – dyscyplinarne zesłanie w północno wschodnie regiony Polski.(slogan SG)
C
capstrzyk – cisza nocna
chomiki – maski przeciwgazowe z pochłaniaczami po bokach
cekaemiarz – żołnierz z obsługi ciężkiego karabinu maszynowego[1]
chujopląty – łącznościowcy
cegła – ćwiczebny granat łzawiący
choinka – oficer obwieszony medalami
chrąch – chorąży
cienizna – wyimaginowany potwór, mogący udusić żołnierza, któremu pozostało kilka dni do zakończenia służby wojskowej
cieno – kilka dni do zakończenia służby wojskowej
citroen – starszy sierżant
cudzesy – cudze papierosy
cycek – młody żołnierz
cyfra – liczba dni do zakończenia służby wojskowej
cykle – zajęcia w szkółce wojskowej
cywil – żołnierz, któremu zostało mniej niż 30 dni do zakończenia służby wojskowej
cywilki – ubranie prywatne, cywilne
czarnuch – ubranie robocze (ubranie specjalne czołgisty)
czasoprzestrzeń – sprzątanie na korytarzu tego samego miejsca aż do obiadu
czołgi – buty wojskowe
D
DFAC – (czyt. di-fak) – stołówka wojskowa (z amerykańskiego żargonu wojskowego)
dajesz tu! – rozkaz: podejdź!
DDC – dni do cywila
dekle – czołgiści
desanty – buty wojskowe (trzewiki desantowca)
do mnie! – rozkaz: podejdź!
docieranie – prześladowanie młodych żołnierzy
drabina – kapral
dreptanie – musztra
druciki – łącznościowcy
drutociągi – łącznościowcy
drużynka – dwie osoby wyznaczone do sprzątania
dwutonówka – mercedes o ładowności 2 ton
dyskoteka – samochód z nagłośnieniem na dachu
dzban – oficer, najczęściej starszy, przesadnie egzekwujący stosowanie się do wszelkich regulaminów i instrukcji
dzbanownia – miejsce dużej koncentracji dzbanów, najczęściej szkoła oficerska lub ośrodek szkolenia
dziadek – 1) żołnierz tuż przed końcem służby zasadniczej; 2) żołnierz zawodowy; 3) daw. Józef Piłsudski[2]
dziennikarz – żołnierz odpowiedzialny za wpisywanie do dziennika tematów, robienie list służby, przepustki itp.
dzień słonia – ćwiczenia w maskach przeciwgazowych (czwartek)
dziki – 1) poborowi z jesiennego poboru w październiku; 2) poborowi, którzy zostali przyjęci do wojska poza głównymi poborami, czyli wiosennym ok. kwietnia i jesiennym w październiku (dzikie pobory – uzupełniające)
dziobak – żołnierz, który podlizuje się przełożonym
dzwonki – małe metalowe rolki zakładane na blachy przy butach, przeważnie wyjęte z zapięć od troków
E
eska – racja żywnościowa
F
fala – zjawisko tworzenia się nielegalnej hierarchii wśród żołnierzy, gdzie żołnierze o krótszym stażu służby są podporządkowani żołnierzom o o dłuższym stażu służby i niejednokrotnie poniżani przez nich
falomierz – miernik ilości dni do cywila, najczęściej odpowiednio spreparowany centymetr krawiecki
faluch – równy terminem przyjścia do wojska (por. fala)
filologia – nauka regulaminu wojskowego
fullchorąży, pełny chorąży – starszy chorąży sztabowy
G
gaciowy – szef zaopatrzenia kompanii, ew. magazynier mundurowy lub potocznie pomocnik szefa kompanii potocznie
gałąź – górne łóżko
garnek – hełm
gaszenie peta – nieformalna ceremonia odbywająca się po awansie na starszego szeregowego
gazol- kierowca bwp
giwera – karabin
gnat – broń krótka
goretex, goratex, gorek – ubranie ochronne wz 128/MON
grupówki – wyjazdy grupowe
grzyb – miejsce pełnienia służby przez podoficera dyżurnego, zazwyczaj wielkie biurko na korytarzu pododdziału
gwiazdor – oficer, który otrzymał wiele odznaczeń
gwiazdozbiór – oficerowie
gebelsy – Majtki zmieniane raz w tygodniu
H
hałer – hełm
honorówka – kompania honorowa wyznaczona do wystąpień
I
iść na michę – iść na posiłek
izba mieszkalna – pokój żołnierza
J
jałmużna – żołd
sjam – młody żołnierz
jama – pokój żołnierza
janczar – uczeń liceum wojskowego (bo porwany za młodu do wojska)
jany – buty wojskowe (szczególnie trzewiki desantowca wz. 919/MON)
jarzyć – rozumieć
jebać biedę – slogan szeregowców: nienawidzimy żołnierzy zawodowych
jesień – poborowi, którzy zostali przyjęci do wojska w okresie jesieni
jesion – poborowi, którzy zostali przyjęci do wojska w okresie jesieni
józefy – buty wojskowe
jankes – amerykański żołnierz
K
kamikaze – żołnierz zawodowy, także: żołnierz Długoterminowej Zasadniczej Służby Wojskowej (patrz: pięciobój)
kanar – żołnierz żandarmerii
kaloryfer – plutonowy
kałach – karabinek kbk AK
kapral nie fala do wojska się nie wpierdala – zasady falowe nie dotyczą podoficerów służby zasadniczej
kapral podporucznik – podpułkownik
kapsel – kapral
jebać, karać, nie wyróżniać – slogan szeregowców, okrzyk kierowany do żołnierzy zawodowych
jebać, karać, nie wyróżniać, w chwilach wolnych gnębić – j.w.
kawior – kaszanka
kierowca operacyjny – kierowca, który jeździ przez cały dzień
kita – młody żołnierz
klata – cela
kleks – pisarz kompanijny
kociomber – żołnierz służby zasadniczej
kojo – łóżko żołnierza
kola – kawa zbożowa
kolejarz – plutonowy
konował – lekarz, sanitariusz lub inny żołnierz służby medycznej
koń – marynarz z jednostek lądowych MW
koryto – posiłek
kosmos – dużo dni do zakończenia służby wojskowej
kosmiczny kapral – major
kosmiczny spychacz – młodszy chorąży sztabowy (stopień już nie istniejący)
koszarówka – prostytutka zadająca się z żołnierzami
kot – młody żołnierz
kraz – łóżko żołnierza
kris-kros, jaka cyfra, taki los – zwiększona liczba służb
kulki mocy – ryż z dodatkami
kulomiot – ciężki karabin maszynowy
kupczaki – buty zimowe nowego wzoru
kwit – dokument
L
L-quatro – L-4, zwolnienie lekarskie
latawiec – poborowy, który został przyjęty do wojska w okresie lata
lastriko – salceson
leczo – L-4, zwolnienie lekarskie
LB – „leżenie bykiem”, czas wolny wykorzystywany zwykle na odsypianie
lekka polowa czapka metalowa – hełm
lekki przewiewny beret nierdzewny – hełm
leśni ludzie – młodzi żołnierze
leśne dziadki – oficerowie będący długo na etatach (nie do ruszenia)
lewizna – samowolne opuszczenie koszar
lustro – naprzeciwko mnie
Ł
łabędź – chorąży po szkole oficerskiej
łapiduch – lekarz, sanitariusz lub inny żołnierz służby medycznej
M
mało – 120 dni do cywila
małpa, małpina – konserwa mięsna (tuszonka, mielonka). Żywność cechuje się długim terminem ważności.
manierka – pojemnik na picie
mapówka – wyjazd indywidualny
maszynka – karabin maszynowy[3]
McDonald – pomieszczenie na zlewki
minimax – plutonowy
micha, miska – posiłek (w znaczeniu "iść na michę")
mon, MON – wojsko, od Ministerstwo Obrony Narodowej
moro – mundur w barwach moro, również puma i pantera
N
narciarz – kapral
naruchać – załatwić coś, skombinować, często ukraść
niezbędnik – łyżka, nóż i widelec
Narodowe Siły Rozpaczy, enesery – Narodowe Siły Rezerwowe
Nędza Stypa Rozpacz – Narodowe Siły Rezerwowe
Najtańsza Siła Robocza – NSR
nurek, szambonurek – szef kompanii (od nurkowania pod łóżkami w celu sprawdzenia porządków)
O
obcinka – 1) „chrzest bojowy” organizowany młodym żołnierzom; 2) składka dla rezerwistów
obierak – 1) pomieszczenie do obierania ziemniaków; 2) grupa żołnierzy, których zadaniem jest przygotowanie posiłków (także obierka)
odmulacz – przepustka
odpalić wóz – pościelić łóżko
odyniec – oficer dyżurny
onuca – kawałek materiału do owijania stóp
opad – pompki (ćwiczenie fizyczne), np. opad 10, opad 20 itd.
opinacze – typ butów wojskowych
odbój – święty spokój od zajęć i zejście ze strefy alarmowej
OWP, owópacja – Obsługa Wozu Plecami (leżenie na wozie – łóżku)
P
pająki – łącznościowcy
paker – ładowniczy w czołgu
pance – czołgiści
pancerka – pociąg pancerny
pancernik – pociąg pancerny
pancerwafle – suchary specjalne SU-2
panika, panika w garnizonie – kontrola
panterka – kurtka wojskowa
parchy – szeregowi
pasiaki – piżama
pasza – jedzenie
pedofil – podoficer
pegaz – 1) maska przeciwgazowa (od skrótu p-gaz); 2) żołnierz nadterminowy
pejot, pejotka – przepustka jednorazowa
pejotl – żołnierz na przepustce jednorazowej
peka, pekaśka – karabin maszynowy PK
pekista – celowniczy karabinu maszynowego PK
pepegi – tenisówki
pers – młody żołnierz
pestki – naboje
pet – 1) belka na pagonie; 2) starszy szeregowy
pięciobój – także długodystansowiec, kamikaze – żołnierz 5-letniej Długoterminowej Zasadniczej Służby Wojskowej (istniała na przełomie lat 60. i 70.)
pingwiny – poborowi, którzy zostali przyjęci do wojska w okresie zimy
piórnik, piórnik Stachowiaka – pasoszelki wz.988/MON
pizda anioła – rejon wysprzątany bardzo dokładnie
plutas – plutonowy
plutek – plutonowy
podeszwa – porcja mięsa
podofiara – podoficer
pręt – żołnierz idący regulaminowo (zob. staluch)
przycinka – „chrzest bojowy” organizowany młodym żołnierzom
psina – konserwa wojskowa (zob. małpa)
ptactwo – podchorąży odbywający po studiach szkolenie w jednostce wojskowej[4]
pułkol – pułkownik
R
rejon – miejsce wyznaczone do sprzątania (bywają wewnętrzne i zewnętrzne)
reks – młody żołnierz
RG-rura – ręczny granatnik przeciwpancerny
rosiek – transporter opancerzony Rosomak
rozpylacz – żołnierz, który rozprowadza wartowników na posterunki
rumcajsy – oficerskie buty służbowe (lata 80.)
S
samowolka – samowolne opuszczenie koszar
sierściuch, sierść– sierżant 2) młody żołnierz
siłą odebrani rodzicom – podchorąży Szkoły Oficerów Rezerwy (istniała zanim wprowadzono Szkołę Podchorążych Rezerwy)
siłą porwani rodzicom – podchorąży SPR
sjam – młody żołnierz
skakać po pagonach – odzywka starszego: "nie skakaj mi po pagonach" (przewrotnie: "wejdź mi na pagony") nakazujący utrzymanie "większego dystansu" rozmowy
skoczki – buty wojskowe
skocznia, także małysz – toaleta bez sedesu z dziurą w podłodze
skupiacz myśli – hełm stalowy
smoluch – ubranie robocze
spermen – podchorąży SPR
spierdolony okrągły rok – Szkoła Oficerów Rezerwy
spierdolone pół roku – Szkoła Podchorążych Rezerwy
srebro – wszy
stalownia – jednostka, gdzie fala nie obowiązuje
staluch – żołnierz idący regulaminowo
stałka – przepustka "stała", pozwalająca na wyjście jedynie na teren garnizonu
stary – dowódca[2]
strojówka – lista zaprowiantowanych żołnierzy
szalobajera – szalik wojskowy
szalokominiarka – szalik wojskowy
szczekaczka – samochód z nagłośnieniem na dachu
szuwarowo-bagienny – marynarz z pomocniczych jednostek pływających MW
szwancparada – defilada
szwej – żołnierz służby zasadniczej
szynka z przeszkodami – salceson
Ś
ściemniać – 1) nic nie robić; 2) tłumaczyć się
śmigłowiec – starszy kapral
święto lasu – 111 dni do cywila
świniak – transporter opancerzony BRDM
świnia sztabowa – oficer sztabowy
T
taryfa – urlop za pierwszy i drugi rok służby
taśmociąg – kapral
terminator, termit,tryt – żołnierz nadterminowy
termobieda – żołnierz nadterminowy
termos – żołnierz nadterminowy
titawy – łącznościowcy
tłoczenie – wykonywanie ćwiczenia fizycznego zwanego pompkami
trampki – środek leczniczy – zwolnienie z noszenia opinaczy i możliwość chodzenia w trampkach, zazwyczaj po poważniejszym obtarciu stóp
trep – żołnierz zawodowy
tupanie, tuptanie – musztra
tuptuś – żołnierz Kompanii Reprezentacyjnej WP
turbojany – trzewiki letnie wz. 926/MON
telewizor – serek topiony w menu śniadaniowym
tysiąc i jeden drobiazgów – salceson w menu śniadaniowym
U
ucho Czombego – salceson czarny
unitarka – szkolenie podstawowe
upolować gwiazdę – awansować[1]
US – ubiór skoczka, mundur wojsk powietrznodesantowych (LWP)
uszczelka – czołgista
uziemienie – leżenie na wozie z jedną nogą dotykającą podłogi. Żołnierz leżący na "gałęzi" musiał mieć do nogi przywiązany np. pas lub dwa, aby koniec też dotykał podłogi
W
wicek – żołnierz w połowie służby
wicerezerwista – żołnierz w połowie służby
worować- wznosić okrzyk wór za żołnierzem zawodowym pojedynczo lub grupowo.Największa zniewaga dla zawodowego żołnierza od służby zasadniczej
wór – żołnierz zawodowy
wóz – łóżko żołnierza
WSP – Wyginanie Sprężyn Leżąc (leżanie na wozie – łózku)
wycieczka do hełma-czołganie pod łóżkami,gdzie hełm leżał w drugim końcu sali
Z
zające – piechota
zakuty łeb – czołgista
zamelduj babci na Helu – pogadaj sobie
zamelduj koniowi – pogadaj sobie
zamsz, zamszak – żołnierz służby zasadniczej
zaprawa – poranny rozruch fizyczny
zejman – marynarz starszego rocznika
zemsta Stalina – buty wojskowe (zwłaszcza o numer za małe)
zetka – służba zasadnicza
zimole – poborowi, którzy zostali przyjęci do wojska w okresie zimy
zlew – podoficer zawodowy
złamane życie – sierżant
złamane życie i gwiazdka nadziei – młodszy chorąży
zmech – wojska zmechanizowane
zmechol – żołnierz wojsk zmechanizowanych
ZOMZ – Zakaz Opuszczania Miejsca Zakwaterowania, stosowane jako kara za łamanie regulaminu
zwolnienie z golenia – środek leczniczy – zwolnienie z codziennego golenia twarzy, zazwyczaj w związku z poważniejszymi zmianami skórnymi
Ź
źrebak – żołnierz nadterminowy
Ż
żaba – mundur polowy wz. 89 w kamuflażu "Puma"
żabochlapy – żołnierze Brygady Obrony Wybrzeża
żaby – mundur
żadne wojsko – żandarmeria wojskowa
żagiel – młody żołnierz w marynarce
żetony – żandarmeria wojskowa
żółwie – żandarmeria wojskowa
żużel – kaszanka
żużel z kolą – kaszanka z kawą zbożową
Przypisy
↑
Skocz do:
1,0 1,1 Stanisław Grabias, Środowiskowe i zawodowe odmiany języka – socjolekty, w: Współczesny język polski pod red. Jerzego Bartmińskiego, Wrocław 1993, s. 241.
↑
Skocz do:
2,0 2,1 Stanisław Wędkiewicz, Z polskiej gwary żołnierskiej, "Język Polski" nr 5, listopad-grudzień 1920, s. 25 (155 w roczniku).
Skocz do góry
↑ Jan Rozwadowski, O zjawiskach i rozwoju języka, "Język Polski" nr 5, listopad-grudzień 1921, s. 7 (s. 135 w roczniku).
Skocz do góry
↑ Andrzej Markowski, Jak dobrze mówić i pisać po polsku, Warszawa 2000.
Źródła
Jerzy Obara, Jak realizować temat o słownictwie środowiskowym na lekcji języka polskiego? w: Kształcenie językowe w szkole, t. 9, Wrocław 1995, s, 115–125.
Słowniczek wojskowy
Stanisław Wędkiewicz, Z polskiej gwary żołnierskiej, "Język Polski" nr 5, listopad-grudzień 1920, s. 25, 26 (155, 156 w roczniku).
